درمان دیابت امکان‌پذیر است؟ چطور می‌توانیم نگران بالا رفتن قند خون نباشیم؟ بهترین روش برای بهبود کیفیت زندگی در افراد دیابتی چیست؟ اگر شما هم دیابت دارید یا افرادی را می‌شناسید که به علت داشتن این بیماری دچار مشکلاتی هستند در ادامه این مقاله در پروماگ همراه ما باشید تا چندین روش مفید با ورزش و تغذیه صحیح را بررسی کنیم که به بهبود بیماری و درمان دیابت کمک می‌کند.
«کسی که به تمرینات بدنی می‌پردازد به هیچ دارویی نیاز ندارد، درمان او در جنبش و حرکت است.» این جمله از دانشمند بزرگ ایرانی ابوعلی سینا، اهمیت والای ورزش در درمان بیماری‌ها را نشان می‌دهد. فعالیت بدنی در کنار تغذیه مناسب و مصرف منظم دارو، می‌تواند موجب کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت شود. در این مقاله ضمن معرفی نکات مهم قبل از شروع ورزش، به ورزش‌های مناسب بیماران دیابتی، زمان فعالیت ورزشی، علائم افت قند خون و اثرات ورزش منظم پرداخته می‌شود.
نکات مهم قبل از ورزش برای درمان دیابت
علی‌رغم اینکه چاقی یکی از عوامل اصلی ابتلا به دیابت محسوب می‌شود، ازاین‌رو بهترین راهکار برای پیشگیری و درمان آن، فعالیت جسمانی و ورزش است. درصورتی‌که بخشی از برنامه روزانه افراد مبتلا به دیابت، به ورزش منظم اختصاص یابد، تأثیر مثبت فراوانی بر بیماری آنها خواهد گذاشت.
- مشاوره با پزشک، یکی از کارهایی است که قبل از شروع ورزش باید انجام دهید. به سبب تأثیر ورزش بر میزان قند خون بدن، پزشک معالج باید در جریان نوع ورزش و فعالیت افراد قرار گیرد.
- جوراب‌های مناسب و نخی، رطوبت پا را جذب می‌کند و پاها را خشک نگه می‌دارد.
- در صورت استفاده از انسولین با دستگاه گلوکومتر، یکی از نکات بااهمیت اندازه‌گیری قند خون قبل، حین و بعد از ورزش است. اگر مقدار قند خونتان کمتر از 100 میلی‌گرم بود، باید از یک میان وعده سبک نظیر یک عدد سیب متوسط و یا نصف موز استفاده کنید.
- اگر میزان قند خونتان بیشتر از 250 میلی‌گرم بود، از انجام ورزش سنگین پرهیز کنید؛ زیرا فعالیت ورزشی میزان قند خون شما را افزایش می‌دهد.
- استفاده از کربوهیدرات یا میان وعده غذایی، در افراد دیابتی نوع 2 اهمیت ندارد؛ زیرا در این افراد افت قند خون کمتر اتفاق می‌افتد.
- یکی از نکات مهم برای داشتن انگیزه مناسب جهت ادامه فعالیت ورزشی، انتخاب ورزشی است که حس شادابی را برای افراد به همراه داشته باشد.
چه ورزشی برای بیماران دیابتی مناسب است؟
در زمان انجام ورزش‌های هوازی یا ایروبیک نظیر پیاده‌روی تند، دوچرخه‌سواری، شنا، دویدن آهسته، اسکی، برخی ورزش‌های گروهی، ورزش باراسل و ورزش ایروبیک، اکسیژن بیشتری استفاده می‌شود. در مقابل در ورزش‌های بی‌هوازی مانند بدن‌سازی با وزنه و پرورش اندام، از اکسیژن کمتر و منابع انرژی استفاده می‌شود؛ بنابراین تأثیر زیادی بر قند خون ندارد. ازاین‌رو ورزش‌های هوازی برای افراد دیابتی گزینه مناسب‌تری هستند، با این شرط که حداقل 3 تا 5 بار در هفته، به مدت 20 الی 30 دقیقه و در زمان مشخص انجام شوند.
درمان دیابت با پیاده‌روی
انجام پیاده‌روی به‌عنوان یکی از آسان‌ترین ورزش‌ها، نیازمند یک جفت کفش و محل مناسب است. این ورزش، یکی از بهترین تمرین‌های بدنی برای افراد دیابتی محسوب می‌شود. پیاده‌روی سریع یکی از انواع ورزش‌های هوازی است که افزایش ضربان قلب را به همراه دارد. انجام ورزش‌های هوازی حداقل 3 روز و یا 150 دقیقه در هفته برای افراد دیابتی مناسب است. انجام این ورزش‌ها نباید بیشتر از 2 روز متوالی متوقف شود.
پیشنهاد می کنیم این مطلب را حتماً مطالعه کنید : تاثیرات رفتار پدر و مادر بر جنین در دوران بارداری
درمان دیابت با تای‌چی
مدت‌زمان انجام این ورزش بیش از 30 دقیقه طول می‌کشد. از فواید تای‌چی به‌عنوان یک ورزش آرام و آهسته، می‌توان به تناسب‌اندام، جلوگیری از عوارض بیماری دیابت، کاهش آسیب اعصاب و کاهش استرس اشاره کرد. ازاین‌رو انتخاب مناسبی برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 محسوب می‌شود.
درمان دیابت با وزنه‌برداری
انجام این ورزش، ایجاد توده‌های عضلانی را به همراه دارد که این امر برای بیماران دیابتی نوع 2 بااهمیت است؛ زیرا در صورت از دست دادن توده عضلانی، حفظ قند خون افراد با مشکل مواجه می‌شود. وزنه‌برداری باید 3 روز در هفته انجام گیرد و حداقل یک روز استراحت بین آن وجود داشته باشد.
درمان دیابت با یوگا
این ورزش به سبب کاهش چربی بدن، مبارزه با مقاومت انسولین و بهبود عملکرد اعصاب، برای افراد مبتلا به دیابت مناسب است. ازآنجایی‌که افزایش استرس سطح قند خون بدن را بالا میبرد، با انجام ورزش های یوگا مانند ورزش تای‌چی می‌توان به کاهش استرس کمک کرد.
درمان دیابت با دوچرخه ثابت
دوچرخه‌سواری به‌عنوان یکی از ورزش‌های هوازی، موجب افزایش قدرت قلب، بهبود عملکرد ریه و جریان خون در پاها و افزایش سوخت‌وساز بدن می‌شود؛ بنابراین دوچرخه ثابت ورزش مناسبی برای افراد دیابتی است که حس پاهای خود را ازدست‌داده‌اند و نمی‌توانند وزن خود را متعادل کنند.
درمان دیابت با شنا کردن
این ورزش ازآن‌جهت برای بیماران دیابتی مناسب است که فشاری بر مفاصل وارد نمی‌کند. یک ورزش آرام بدون آسیب و مهم‌تر از آن اینکه احتمال زخم در آن وجود ندارد. آب به آرامش و کاهش استرس کمک می‌کند و همان‌طور که می‌دانید کاهش استرس در کاهش قند خون نیز موثر است و بنابراین هر نوع ورزشی که به آرام بودن و کاهش اضطراب فرد کمک کند در درمان دیابت موثر است.
زمان فعالیت ورزشی در افراد دیابتی
از اثرات مصرف مواد غذایی سالم، می‌توان به جلوگیری از بروز دیابت در افراد و یا تأخیر ابتلا به آن اشاره کرد. علاوه بر رعایت رژیم غذایی و مصرف منظم داروهای تجویزشده، ورزش و انجام فعالیت‌های بدنی منظم و مداوم، راهکار مفید و مؤثر دیگری برای پیشگیری و درمان دیابت محسوب می‌شود. افراد دیابتی، باید در مدت‌زمان حداقل 20 تا 25 دقیقه، با شدت کم یا متوسط و به‌طور مداوم به ورزش بپردازند تا تغییرات قند خون قابل پیش‌بینی باشد. بهترین زمان ورزش برای این افراد بعد از میان وعده عصر و قبل از وعده شام است.
آشنایی با علائم افت قند خون در هنگام ورزش
از علائم کاهش قند خون می‌توان به لرزش، تعریق، تپش قلب، رنگ‌پریدگی، اختلال در بیان و سستی زانو اشاره کرد. درصورتی‌که با موارد مذکور مواجه شدید، از ترکیب آب و قند برای افزایش قند خونتان استفاده کنید.
اثرات ورزش منظم در دیابت چیست؟
ورزش منظم فواید بسیاری را برای افراد مبتلا به دیابت به همراه دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- کاهش وزن
- کنترل بهتر قند خون
- کاهش نیاز به مصرف دارو و انسولین
- افزایش توانایی بدن در استفاده از انسولین
- کاهش میزان فشارخون
- کاهش چربی خون
- حفظ استحکام استخوان‌ها
- ایجاد شادابی و نشاط
- کاهش استرس
پیشنهاد می کنیم این مطلب را حتماً مطالعه کنید : علائم ، عوارض و راه درمان بیماری آبله مرغان چیست؟
دیابت خود را با ورزش درمان کنید
فعالیت بدنی و ورزش تأثیرات مثبت زیادی در زندگی افراد می‌گذارند. یک فرد مبتلا به دیابت باید با فراگیری آموزش لازم و به کمک کنترل روزانه قند خون، میان ورزش، غذا و داروی مصرفی خود تعادل برقرار کند. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، تای‌چی و ورزش های یوگا گزینه مناسبی برای افراد مبتلا به دیابت محسوب می‌شوند. انجام روزانه این ورزش‌ها فواید بسیاری ازجمله افزایش حساسیت بدن به انسولین، کاهش قند خون، تنظیم فشارخون مؤثر، کاهش وزن و چربی بدن و پیشگیری از مشکلات قلبی – عروقی را به همراه دارد.
رژیم غذایی مناسب افراد دیابتی
احتمالاً تاکنون بارها واژه دیابت به گوشتان خورده است. اگر کسی از نزدیکان شما، عزیزان یا دوستانتان دارای بیماری دیابت هستند، یا قند خون خودتان، تنظیم درستی ندارد، در این مقاله با ما همراه شوید. دیابت یا قند خون، نوعی بیماری است که در آن بدن فرد در تولید هورمون انسولین (هورمون تنظیم‌کننده قند خون) دچار مشکل شده و عملکرد طبیعی خود را از دست می‌دهد. افزایش قند خون بدن می‌تواند طی مدتی موجب تخریب رگ‌های بدن و به‌تدریج آسیب رسیدن به اعضای بدن شود. تغذیه افراد مبتلا به دیابت، یقیناً با دیگر افراد متفاوت است، چرا که غذا یا تنقلاتی که خورده می‌شوند، می‌توانند باعث کاهش یا افزایش قند خون گردند. بنابراین یک رژیم غذایی مناسب به افراد دیابتی می‌تواند در تنظیم قند خون بدنشان کمک شایانی کند و باعث درمان دیابت شود و یا به بهبود این بیماری کمک کند.
تغذیه سالم، مهم‌ترین عامل در کنترل قند خون بدن است. برخلاف باور غلط عموم مردم که فقط و فقط خوردن شیرینی، شکلات یا هرگونه خوراکی شیرین را مضر می‌دانند، تناول هر چیزی خارج از دایره تغذیه مناسب افراد دیابتی، می‌تواند قند خون را دچار مشکل کند. در این بخش قصد داریم بایدها و نبایدهای غذایی در بیماری دیابت را بررسی کنیم با توجه کافی به این نکات در درمان دیابت موفق‌تر عمل خواهید کرد.
چند نکته برای درمان دیابت با تغذیه
- یکی از پراستفاده‌ترین مواد غذایی مورداستفاده در سفره ایرانیان، برنج سفید است که همواره قند خون را افزایش می‌دهد. می‌توان به‌جای استفاده از برنج سفید، جو را جایگزین کرد. مصرف جو در بسیاری از موارد باعث کاهش سطح قند خون بدن شده و قند را به‌تدریج و آرام وارد خون می‌کند
- استفاده از بخش‌های کم‌چرب گوشت قرمز، برای رسیدن پروتئین به بدن، بهتر است. همچنین مصرف سینه مرغ به‌جای ران یا سایر قسمت‌ها به دلیل داشتن چربی کمتر، توصیه می‌شود. اما همان‌طور که می‌دانید، بهترین گوشت برای مصرف، گوشت ماهی است.بسیاری از افراد دیابتی ممکن است به‌مرور دچار ناراحتی‌های قلبی و عروقی گردند. مصرف ماهی می‌تواند احتمال رخداد ناراحتی‌های قلبی و عروقی را نیز به مقدار زیادی کاهش دهد.
- روغن‌زیتون، یکی دیگر از مواد غذایی مفید برای بدن در رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی است. این روغن، مقاومت بدن در برابر انسولین را کاهش می‌دهد.
- نان نیز یکی دیگر از مواد غذایی پرکاربرد بوده که بهتر است به‌جای مصرف نان سفید، از نان مغذی سبوس‌دار استفاده کرد. چرا که نان سفید معمولاً باعث افزایش قند خون می‌شود.
پیشنهاد می کنیم این مطلب را حتماً مطالعه کنید : 7 نکته مهم برای کوچک کردن شکم پس از بارداری
با این اصول تغذیه در درمان دیابت موفق خواهید بود
- شیر و ماست و لبنیات موادی پر از کلسیم بوده و مقاومت بدن در برابر انسولین را کاهش می‌دهند. پیشنهاد می کنیم مطلب چربی موجود در لبنیات و تاثیر آنها بر دیابت نوع 2 را مطالعه کنید.
- کره بادام‌زمینی، اشتها را کاهش می‌دهد و سبب تنظیم قند خون می‌گردد. گنجاندن این ماده غذایی در صبحانه بسیار مورد توصیه است.
- مواد غذایی شیرین یا دارای قند مصنوعی یا طبیعی بالا مثل قند، شکر، شربت، مربا، انواع شیرینی‌ها بهتر است در رژیم غذایی فرد دیابتی گنجانده نشود. افراد مبتلا به دیابت می‌توانند موادی مثل خرما، کشمش، انجیر و توت خشک را در رژیم غذایی خود قرار دهند. البته در زمان افت قند خون که می‌تواند بسیار خطرناک باشد، بهترین افزایش‌دهنده‌های قند، مواد غذایی دارای قند طبیعی مانند عسل خواهند بود.
- کلم بروکلی سرشار از کروم بوده که درگذر زمان سبب تنظیم قند خون می‌شود. همچنین این سبزی حاوی مقادیر فراوانی از ویتامین ث است.
- گردو از مواد مغذی سرشار از فیبر و پروتئین است که قند آن به‌آرامی جذب بدن می‌شود. استفاده از این دانه مغذی در رژیم غذایی مناسب افراد دیابتی، بسیار مفید خواهد بود.
یک برنامه غذایی مناسب برای افراد دیابتی
- استفاده از میوه‌هایی مانند سیب، هویج و انواع میوه‌های قرمز و بنفش مثل انگور، انار، آلو، گیلاس، کلم قرمز و … می‌تواند سبب تنظیم خون بدن گردد.
- میوه‌های شیرین مثل خربزه، موز، طالبی و … نیز بهتر است در تغذیه افراد مبتلا به قند استفاده نشوند.
- استفاده از غذاهای نیمه‌آماده و بسته‌بندی‌شده به‌هیچ‌وجه مورد توصیه نیست. چرا که علاوه بر تازه نبودن، احتمال افزایش قند خون را بالا می‌برند.
- خوردن تنقلاتی مثل چیپس، پفک، سبب افزایش قند خون می‌شود. همچنین خوردن غذاهای فست‌فود مثل پیتزا، همبرگر، سیب‌زمینی سرخ‌شده و … نیز برای افراد دیابتی بسیار مضر است.
- برنامه غذایی و تغذیه افراد دیابتی می‌بایست منظم و به‌موقع انجام گیرد. توصیه می‌شود وعده‌های غذایی به تعداد بیشتر و حجم کم، در زمان مناسب و دقیق، مورداستفاده قرار گیرند.
- مصرف موادی مثل آووکادو، تخم مرغ، مواد غذایی پخته‌شده و کبابی به‌جای سرخ‌کردنی‌ها، دانه های کتان و … از دیگر مواد مفید در تغذیه مناسب افراد دیابتی به شمار می‌روند.
درمان دیابت امکان پذیر است؟
همان‌طور که اشاره شد، داشتن تغذیه مناسب می‌تواند به کنترل قند خون کمک شایانی کند. داشتن یک برنامه غذایی روزانه مناسب، باعث ثابت ماندن یا کاهش وزن بدن می‌گردد که این امر خود تضمینی برای کنترل هر چه‌بهتر قند خون است. همچنین ورزش سبک و مداوم، مقاومت بدن را به انسولین کاهش داده و باعث تنظیم خون می‌شود. لذا می‌توانید برای زندگی سالم و ثابت نگه‌داشتن قند خون یا جلوگیری از این بیماری، از یک رژیم غذایی مناسب استفاده کنید و روزانه 30 دقیقه به پیاده‌روی بپردازید.
درمان بیماری‌هایی که استرس موجب بدتر شدن آنها می‌شود کار دشواری است زیرا ابتلا به هر نوع بیماری می‌تواند استرس را افزایش دهد. در مورد دیابت نیز بیمار باید آرامش خود را حفظ کرده و استرس خود را کاهش دهد. با تغذیه مناسب و افزایش زمان ورزش روزانه مطابق آنچه گفته شد درمان دیابت تا حد زیادی امکان‌پذیر است ولی شرط آن حفظ شرایط روحی مناسب و کاهش استرس است.
از اینکه تا انتهای یکی دیگر از مقالات پروماگ همراه ما بودید سپاسگزاریم امیدواریم که همیشه در سلامت و آرامش زندگی کنید. این مطلب فقط جنبه اطلاع رسانی دارد و نظر پزشک متخصص در انجام هر کدام از موارد گفته شده ملاک عمل است.
